Te rejat e shkences(Mundesuar nga Luis)

10 miliardë planete të njëjta sikur Toka


Në gjithë hapësirën e galaktikës tonë ndodhen rreth 10 miliardë planete
të ngjashem me Token por ndoshta qe te gjithe te pabanuar.

Këtë e bën te ditur astronomi amerikan Alan Boss nga Uashingtoni, në
bazë të zbulimeve më të fundit që janë bërë nga teleskopët e fuqishëm
tokësorë. Prej pak kohësh, Boss ka publikuar një libër me titull “The
Crowded Universe” që është bërë bestseller për të apasionuarit pas
mistereve të universit.

“Kemi arritur në perfundim se ekzistojnë 10 miliardë planete binjake te
Tokes vetem ne galaktiken tone, por duke ditur se ne univers ka 100
miliarde galaktika, atehere ky numer mund te jetë shumë herë me i
madh”, thekson astronomi. Kjo do te thote se 10 miliarde planetet e
ngjashem me Token kane karakteristikat e planetit tone, qe do te thote;
planete qe rrotullohen rreth diejve te tyre ne një distancë as të afërt
por as të largët nga ylli i tyre.

Sipas Boss, planetët mund të ndahen ne tre kategori; gjigande si
Jupiteri, topa akulli si Neptuni dhe super-planete si Toka. Cdo yll
gjate procesit te krijimit, formon rreth vetes planete te ndryshem te
krijuar nga gazi dhe pluhuri.

“Ne tani shikojmë vetem planetet gjigande, por pranë tyre ndodhen edhe
të vegjëlit, binjaket absolute te Tokes qe mund t’i shikojme dhe
studiojme pas shume vjetesh. Përkohësisht mund të hipotezojmë se vetëm
10 % e planeteve te çdo galaktike janë të njëjtë me Tokën, çka do te
thotë rreth 10 miliardë”, thekson astronomi amerikan.

Por pavarësisht kushteve të krijuara për zhvillimin e jetëve në keto
planete, Boss mendon se në keto planete jo domosdoshmerisht eshte
zhvilluar jeta si ne Toke, pasi gjithcka varet nga itenerari i
evolucionit te materies. Ndërkohe, per kete qellim, ne 5 mars te ketij
viti do leshohet ne hapesire nje teleskop, në gjendje te vezhgoje me
fuqi shume here me te madhe galaktiken tonë.

Discovery, shtyhet serish leshimi ne hapesire

Eshte shtyre per te katerten here leshimi ne hapesire i anijes kozmike Discovery nga NASA.

Vonesa e radhes ka ardhur si pasoje disa problemeve ne valvolen e
serbatorit te karburantit. Leshimi i Discovery ishte shtyre edhe tre
here te tjera dhe ishte vendosur qe ajo te nisej me 27 shkurt, per nje
udhetim 14 ditor.

Anija do te transportonte nje set panelesh diellore ne Stacionin
Hapesinor Nderkombetar. Nuk eshte vendosur ende nje tjeter date per
leshimin.

Sudan, gjenden pjese te asteroidit “2008 TC3”



Pjese te asteroidit te perplasur ne territorin e Sudanit ne 7 tetor jane gjetur nga astronomet.

Trupi qiellor “2008 TC3” me diameter 5 metra nuk u shperbe ne
atmosfere, duke lene gjurmet e tij edhe ne Toke pas perplasjes.
Ngjarjen e ka raportuar nje pilot avioni, duke thene se qiellin e
kishte pershkuar nje top i zjarrte.

Qe nga ai moment, nje grup kerkuesish nga Universiteti i Khartumit u
vune ne kerkim te mbetjeve, ndersa NASA u dha te dhena te peraferta per
koordinatat. Nderkohe, Lindley Johnson nga “Near-Earth Object Program”
ka rindertuar momentin e perplasjes se objektit te rralle qiellor me
Token.

Tashme qe shkencetaret kane pjeset e asteroidit mund te nisin analizat e hollesishme per te zbuluar perberjen e tij.


Mars, sonda Phoenix zbulon uje te lengshem



Sonda marsiane e NASA-s, Phoenix ndoshta eshte ndeshur me nje pellg te lengshem ne siperfaqen e planetit te kuq.

Pergjegjesi teknik i misionit Peter Smith tregon se sonda e leshuar ne
polin e veriut ka hasur ne nje pjese te lengshme qe mendohet te jete
uje. Shkencetaret mendojne se ne ate ambient ku presioni eshte shume
here me i larte se ne Toke dhe temperaturat nuk kane kaluar ndonjehere
mbi kufirin e -20 gradeve, nuk eshte e mundur qe uji te ruhet ne
gjendje te lengshme, perjashtuar vetem disa raste.

Hipoteza e pare eshte qe bulezat e fotografuara nga sonda jane
absorbuar nga atmosfera. Nje tjeter hipoteze eshte se gjate uljes,
sonda ka shkaktuar nxehtesi duke shkrire perkohesisht nje pjese te
akullt.

Gjithashtu, mesohet se uji eshte ne gjendje te kripur dhe kjo ka bere
qe shkencetaret te mendojne se sasia e larte e kripes ne kete zone nuk
mund te lejoje zhvillimin e jetes. Phoenix u ul ne Mars ne 25 maj te
vitit 2008 dhe pas 5 muajsh e nderpreu punen pasi u paralizua nga
akulli.

Bimet, sistemi drejtues ndodhet tek rrenjet




Ne rrenjet e bimeve eshte zbuluar qendra e komandes se tyre.

Sipas nje grupi shkencetaresh nga Universiteti i Firences, nga qelizat
e rrenjeve mund te jepen sinjale elektrike, ne menyre te ngjashme me
ate qe bejne neuronet tek kafshet. Por ne ndryshim nga neuronet, keto
qeliza kane si vecori emetimin e sinjaleve ne te njejten kohe.

Ne kete perfundim eshte dale pas studimit te lules multi electrode
arrays, ku sistemi elektrik transmetohet nga nje qelize ne tjetren. Ky
studim eshte publikuar i plote ne faqen nderkombetare online te Pnas
(Proceedings of the National Academy of Science).

Astronautët e NASA-s përfunduan ecjen e planifikuar në hapësirë



Astronautët në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës dhe të anijes
amerikane "Discovery" kryen dje ecjen e parashikuar në hapësirë, gjatë
së cilës instaluan panele të reja diellore, që ndihmojnë për furnizimin
e stacionit me energji.
Sic bën të ditur agjencia e lajmeve në shqip VOA, NASA tha se dy
astronautët Steve Sëanson dhe Richard Arnold qëndruan në hapësirë pak
më tepër se 6 orë për të instaluar bazën suportuese të paneleve
diellore.

Astronauti Jozef Acaba u tha kolegëve të tij kontrollorë në Tokë, se
instalimi i paneleve diellore u realizua jo aq lehtë sa ishte menduar,
por shtoi se kolegët e tij “kishin bërë një punë shumë të mirë”.
Sfida mbetet sot, kur krahët e panelit diellor të shpalosen. NASA tha
se ecja e djeshme në hapësirë është e para mes tre ecjeve të
planifikuara gjatë misonit 13 ditor të anijes "Discovery". (burimi
baklanweb)

SH interesante..........